Poluta Jerzy (1820–1897), profesor weterynarii w Charkowie. Ur. w Grodnie (błędne daty życia u K. Millaka, urodzin u L. Janowskiego), był synem Antoniego, mieszczanina. Do gimnazjum uczęszczał w Grodnie, w l. 1836–9 studiował farmację na Oddziale Farmaceutycznym Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie, gdzie uzyskał dyplom prowizora farmacji. W l. 1840–4 studiował weterynarię w przyuniwersyteckiej szkole weterynaryjnej w Charkowie i otrzymał dyplom weterynarza, a w r. 1843 na tamtejszym uniwersytecie dyplom magistra farmacji. W l. 1844–9 studiował medycynę na uniwersytecie w Charkowie i ukończył ją z dyplomem lekarza, zaś w r. 1856 uzyskał w nim stopień magistra nauk weterynaryjnych (odpowiednik doktoratu) na podstawie pracy Teorija i mechanizm rvoty (Charkov 1856). W l. 1844–51 był w Szkole Weterynaryjnej w Charkowie adiunktem zakładu fizjologii i farmakologii, w l. 1851–82 kierował w niej zakładem, potem katedrą farmakologii i ogólnej zooterapii, po przekształceniu uczelni w samodzielny Instytut Weterynaryjny od r. 1859 jako profesor zwycz. W uczelni wykładał poza farmakologią z recepturą terapię ogólną i szczegółową zwierząt, anatomię porównawczą zwierząt, zoohigienę, botanikę, nawet łacinę. W r. 1863 brał udział w ekspedycji zwalczającej epizoocje bydła w okręgach kozackich nad Donem, w r. 1878 w analogicznej ekspedycji na Kaukazie. W r. 1867 był delegatem rządu rosyjskiego na III Kongres Weterynaryjny w Zurychu, w r. 1887 zainicjował w Charkowie komitet do zwalczania cholery. Był ekspertem sądowym w zakresie lekarstw mineralnego pochodzenia, swej uczelni ofiarował olbrzymi zielnik roślin lekarskich i rolniczych Ukrainy. Władał kilkoma językami, miał szerokie zainteresowania naukowe i fenomenalną pamięć, znakomicie wykładał, wielu uczonym bezinteresownie pomagał nie troszcząc się o to, by go cytowano; bliskie stosunki łączyły go z D. I. Mendelejewem, który się często na jego eksperymenty farmakologiczne i chemiczne powoływał.
P. opublikował ponad 30 prac naukowych, wiele pozostało w rękopisie. Z botaniki wymienić należy: Flora i fauna slovjanskich mineral’nych ozer (Charkov 1879), Konspekt sedobnych i vračebnych rastenij dikorastuščich i razvodimych („Charkovskij Kalendar’” 1887 rozdz. 6); z zoologii m. in. Otčot o putešestvii w Zemlju Vojska Donskogo g. 1863 (Charkov 1866), Recherches sur la durée de la vie des poissons („Annales des Sciences Naturelles”, S. Zoologie, 1857 z. 4). Z natury rzeczy P. ogłosił szereg prac z farmakologii weterynaryjnej, m. in. Ob otravlenijach pjanoju travoj (Charkov 1866), K fizjologičeskomu dejstviju mineralnych razvešajuščich lekarstv („Archiv. Veterinarnych Nauk” 1887 nr 1–3), a przede wszystkim oryginalnie ujęty podręcznik Veterinarnaja farmakologija z obščeju terapej i recepturoju (Charkov 1879–81, I–II). W medycynie interesował się zarówno chirurgią (m. in. O częściowym wycinaniu nerwów błędnych, „Pam. Tow. Lek. Warszawskiego” 1869 t. 61, 62), jak i farmakologią (m. in. Théorie chimique de l’action physiologique des médicaments résolvants minéraux, „Revue de Médecine” 1891 z. 11, Matériaux pour la théorie chimique de l’action physiologique générale des médicaments végétaux, tamże 1894 z. 14, Chimičeskaja teorija dejsivija mineral’nych lekarstv, Charkov 1892). Szczególną uwagę poświęcił zwalczaniu cholery azjatyckiej, m. in. w cyklu artykułów w „Moskovskoj Medicinskoj Gazete” w l. 1873 i 1874, w pracach O lečenii cholery („Trudy Charkovskogo Medicinskogo Obščestva” 1886 z. 1), Opyt primenenija spektroskopa k biologičeskim naukam: fizjologii, gigene, gidroterapii, farmakologii i bakteriologii (tamże 1886 z. 2), K terapii algidnogo perioda cholery („Russkaja Medicina” 1887 z. 1). Był członkiem Tow. Lekarskiego w Charkowie i Tow. Weterynaryjnego przy Instytucie Weterynaryjnym w Kazaniu. Samotnik i oryginał, pozostawał jednak w bliskich stosunkach z polskimi uczonymi weterynarzami działającymi w Rosji, Piotrem Seifmanem i Napoleonem Halickim. Zmarł w r. 1897 w Charkowie.
Rodziny, zdaje się, nie założył.
Konopka S., Polska bibliografia dziewiętnastego wieku (1801–1900), W. 1980 VIII; Ukrains’ka Radians’ka Encyklopedia, XI 356; Janowski, Słown. bio-bibliogr. Uniw. Wil.; Kośmiński, Słown. lekarzów; Millak, Słown. lekarzy wet.; – Millak K., Polacy w nauce i służbie weterynaryjnej u obcych, „Kwart. Hist. Nauki i Techn.” 1957 z. 2 s. 297; – „Przegl. Weterynarski” 1897 s. 153.
Stanisław M. Brzozowski